Murale w Fuengiroli – sztuka uliczna w sercu Costa del Sol

Dawniej kojarzona z robotniczym charakterem i zaniedbanymi kamienicami, dzisiaj przyciąga turystów z całego świata. Dzielnica El Boquetillo w Fuengiroli przeszła niezwykłą metamorfozę. W ramach projektu Paseo de los Murales, finansowanego z funduszy unijnych, powstało tu ponad 20 monumentalnych malowideł, które opowiadają o historii miasta i jego rybackich tradycjach.

Jak przebiegła miejska rewolucja w dzielnicy El Boquetillo?

Fuengirola to znany kurort na Costa del Sol, który od kilku lat kojarzy się nie tylko z plażami, lecz także ze street‑artem. Robotnicza dzielnica El Boquetillo z lat 60. XX w. przez dekady była postrzegana jako szara i zaniedbana. W ramach unijnej strategii EDUSI miasto postanowiło ją odmienić poprzez sztukę.

Dzięki temu od 2023 r. na ścianach budynków przy Calle La Paz i Calle Valladolid powstała monumentalna kolekcja murali – w ramach projektu Paseo de los Murales. Inicjatywę sfinansowano ze środków europejskich i poprowadzono pod auspicjami ratusza. Ostatni element powstał pod koniec 2023 r., gdy na Pasaje María Barranco odsłonięto mural Vida Marina autorstwa Not Japi.

Ponad dwadzieścia wielkoformatowych murali ozdobiło fasady El Boquetillo a prace wykonywali artyści z Hiszpanii i z zagranicy. Celem było ożywienie przestrzeni publicznej i stworzenie „muzeum na świeżym powietrzu”, które można bezpłatnie zwiedzać 24 godziny na dobę. Przy każdym malowidle znajduje się tabliczka z nazwiskiem autora i opisem dzieła. Spacer „szlakiem murali” można rozpocząć przy rynku El Boquetillo – kilka minut pieszo od placu Plaza de la Constitución, dojechać można także autobusem linii 2.

Najbardziej znane murale w Fuengiroli i ich twórcy

„La magia de los sueños” – Kato

Najbardziej rozpoznawalnym dziełem w kolekcji jest „La magia de los sueños” autorstwa Fabiána Bravo Guerrero (pseudonim Kato). Mural przedstawia dziewczynkę, „owiniętą” w późny zmierzch, która trzyma świecącą rozgwiazdę. Na horyzoncie widać sylwetkę zamku Sohail – jednego z symboli Fuengiroli. Kato chciał przekazać, że nawet w najciemniejszych momentach można znaleźć światło prowadzące do marzeń. Praca powstała w 2023 r. i została nominowana w międzynarodowym konkursie Street Art Cities na najlepszy mural na świecie.

„Mirar hacia el pasado” – Nesui

Drugim muralem, wyróżnionym w konkursie Street Art Cities, jest praca Nesui. Dzieło ukazuje współczesną kobietę w okularach przeciwsłonecznych, w których odbija się scena tradycyjnych połowów na plaży w Fuengiroli. Mural łączy odcienie błękitów i pomarańczy, aby oddać harmonię między przeszłością oraz teraźniejszością tradycji rybackich.

Murale, czyli hołd oddawany naturze

W ramach Paseo de los Murales powstało wiele różnorodnych dzieł. Wśród najbardziej znanych warto wymienić również:

• „Adaptarse o…” (Adaptuj się albo…) – mural Lidii Cao opowiada o chłopcu uczącym się życia w nowym środowisku. Inspiracją było przezwyciężanie trudnych sytuacji dzięki sile woli. Praca łączy się z sąsiednim muralem Murfina, symbolizując sen i marzyciela.
• „Bioluminiscencia” – dzieło Manuela Delgado Díaza (Murfin). Artysta stworzył fantastyczny, surrealistyczny podwodny świat  pełen kolorowych postaci i dialogów, aby widzowie mogli dać upust swojej wyobraźni.
• „Vida Marina” (Życie morskie) – mural lokalnego artysty Alejandro Bermejo del Río (pseudonim Not Japi), wzywający do ochrony ekosystemu Morza Śródziemnego. Organizatorzy przypominają, że nawet 20 proc. gatunków w Morzu Śródziemnym – w tym żółw karetta – jest zagrożonych, dlatego dzieło ma uwrażliwiać na potrzebę zrównoważonego rozwoju.
• „Un mar en tus ojos” (Morze w Twoich oczach) – mural El Alfila. Artysta wykorzystał poetycki tekst o zanurzeniu się w ciemnym morzu i wewnętrznych zmaganiach – w dziele pojawia się tajemniczy wiersz, a w oddali – zarys zamku Sohail.
• „Garden. Un homenaje a la naturaleza y la mujer” – galicyjska artystka Lula Goce stworzyła mural, będący hołdem dla natury oraz mieszkanek dzielnicy. Kwiaty i postać kobiety symbolizują życie oraz siłę kobiet z El Boquetillo.
• „Niña con barco, Leive” – tworząc go, Mon Devane zainspirował się obrazem Picassa, przedstawiającym dziewczynkę z łódką – w jego wersji dziewczynka trzyma pomarańczową łódkę, a modelką jest córka artysty.
• „¿Y tú, de qué barca eres?” (Z jakiej łodzi jesteś?) – mural Francisco Alarcóna Péreza przedstawia scenę z portu rybackiego. Artysta odwołuje się do pytania z początku XX w., którego używano w Maladze do rozpoznawania pochodzenia rodzinnego.
• „La Yaya” – Lalone uhonorowała wspomnienia o starszych kobietach, wykonujących prace związane z rybołówstwem – w muralu artystka celebruje silne kobiety, które wywarły wpływ na jej życie.
• „Mirada Mediterránea” (Spojrzenie śródziemnomorskie) – Steve Camino oddał w swojej pracy błękit nieba i morza oraz światło plaż Costa del Sol.

W hołdzie tradycji – renowacja murali z lat 80.

Fuengirola posiada tradycję sztuki ulicznej, sięgającą początku lat 80. W 1982 r. zainicjowano projekt „muzeum otwarte”, dzięki któremu powstały murale autorstwa uznanych artystów, m.in. Manuela Barbadillo i Julio Le Parca. Wraz z upływem lat prace zaczęły niszczeć, dlatego w listopadzie 2024 r. rada miejska zainicjowała ich renowację. Pierwszym odnowionym dziełem jest „Eriana” autorstwa Barbadilla – znajdująca się na fasadzie budynku Milano przy Avenida Juan Gómez Juanito. Kolejne w kolejce do renowacji są „Liberación” Julio Le Parca – na hotelu Las Palmeras i „Module 483” Pedro Escalony, a także murale „Screens” Alfonso Fraile’a i „Night and Day” Enrique Brickmanna.

Projekt murali przyniósł El Boquetillo nową tożsamość. Dzielnica stała się kolorowa, bardziej przyjazna, ale co szczególnie istotne – chętnie odwiedzana przez turystów. Dzięki temu Fuengirola w ciągu kilku lat stała się jednym z najciekawszych miejsc na mapie europejskiego street‑artu – pokazując, jak być „otwartym muzeum” na świeżym powietrzu.